มาตรการทางกฎหมายในการตรวจสอบการใช้งบประมาณ ของโรงพยาบาลเครือข่ายและคลินิกชุมชุนอบอุ่นในเขตกรุงเทพมหานคร ตามกฎหมายว่าด้วยหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

Legal Measures to Check the Use of Budget Network Hospitals and Community Clinic in Bangkok Metropolitan in Accordance with the National Health Insurance

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้เป็นการวิจัยเอกสารโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาทางกฎหมายในตรวจสอบการใช้ งบประมาณของโรงพยาบาลเครือข่ายและคลินิกชุมชนอบอุ่นในเขตกรุงเทพมหานคร โดยศึกษาแนวความคิดพื้นฐานและ วิวัฒนาการเกี่ยวกับบริการสาธารณสุขตามหลักการประกันสุขภาพของประเทศไทย และหลักกฎหมายเกี่ยวกับการบริการ หลักประกันสุขภาพของประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศอังกฤษและราชอาณาจักรเบลเยียมเพื่อนํามาปรียบเทียบรูปแบบ การให้บริการหลักประกันสุขภาพและมุ่งเน้นวิเคราะห์ถึงกฎหมายของประเทศไทยเกี่ยวกับปัญหาในตรวจสอบการใช้ งบประมาณในเขตจังหวัดกรุงเทพมหานครของสํานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพื่อนําปัญหาที่เกิดขึ้นไปเป็น แนวทางในการแก้ไขปัญหาการให้บริการสาธารสุขการแก้ไขกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับในการเบิกจ่ายค่าให้บริการทางสาธารณสุขกับโรงพยาบาลเอกชนเครือข่ายในจังหวัดอื่นนอกจากกรุงเทพมหานครเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงหลักประกันสุขภาพที่ดีต่อไป สํานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เป็นหน่วยงานของรัฐที่รับผิดชอบในการจัดการหลักประกันสุขภาพถ้วน หน้าทั่วประเทศมีผู้ใช้บริการตามโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ โดยผู้มีสิทธิใช้บริการในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในพื้นที่กรุงเทพมหานครและข้อจํากัดของโครงสร้างของระบบบริการสุขภาพของรัฐในเขตกรุงเทพมหานครที่แตกต่างจากจังหวัดอื่น จึงมีโครงการให้เอกชนเข้ามาร่วมให้บริการในรูปแบบของโรงพยาบาลเครือข่ายและคลินิกชุมชน อบอุ่น โดยมีการกําหนดคุณสมบัติ เงื่อนไขการให้บริการ สิทธิเรียกค่าใช้จ่ายในการให้บริการสาธารณสุขของโรงพยาบาล เครือข่ายและคลินิกชุมชนอบอุ่นไว้ตามประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่องเกณฑ์การตรวจประเมิน เพื่อขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการ พ.ศ. 2558 และประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์การดําาเนินงานและการบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติสําหรับผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2562 และหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขการรับค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขของหน่วยบริการ แต่ในปี พ.ศ. 2563 สํานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติตรวจพบปัญหา 4 ประเด็น ได้แก่ (1) ปัญหาการเบิกจ่ายงบประมาณ โดยทุจริตไม่เป็นไปตามตามมาตรา 18 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 โดยกําหนดไว้ใน ข้อตกลงให้บริการสาธารณสุขตามกฎหมายว่าด้วยหลักประกันสุขภาพแห่งชาติในข้อ 3.2 (2) ปัญหาการกําหนดมาตรการ ทางกฎหมายในการตรวจสอบการใช้งบประมาณโดยใช้อํานาจของคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติตาม มาตรา 20 (3) ปัญหาการกําหนดมาตรฐานทางกฎหมายในการกําาหนดมาตรฐานคุณภาพการบริการของโรงพยาบาล เครือข่ายและคลินิกชุมชนอบอุ่นตามอํานาจหน้าที่ของคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุข ตามมาตรา 50 และ (4) ปัญหาการกําหนดโทษทางปกครองและโทษทางอาญาที่เหมาะสมแก่โรงพยาบาลเครือข่ายและ คลินิกชุมชนอบอุ่นพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 มาตรา 54 บัญญัติให้อํานาจหน้าที่กับพนักงานเจ้าหน้าที่ให้ผู้ตรวจสอบสามารถเข้าไปตรวจสอบได้ตลอดเวลาที่หน่วยบริการเปิดทําการ บทความนี้ผู้วิจัยได้มีข้อเสนอแนะดังนี้ (1) ให้มีการเบิกจ่ายงบประมาณด้วยการแก้ไขมาตรา 18 ให้รายงาน คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติทุก 6 เดือน เพื่อให้สามารถตรวจสอบการใช้งบประมาณได้อย่างมีประสิทธิภาพ (2) ให้มีการกําหนดมาตรการทางกฎหมายในการตรวจสอบการใช้งบประมาณ โดยการแก้ไขมาตรา 20 ในการตั้ง คณะกรรมการตรวจสอบในระดับเขตเพื่อตรวจสอบอีกครั้งหนึ่ง (3) ให้มีการกําหนดมาตรฐานทางกฎหมายในการกําหนด มาตรฐานคุณภาพการบริการโดยการแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 50 ให้มีคณะกรรมการหรือเจ้าหน้าที่ทําการตรวจสอบการเปิด ให้บริการของคลินิกชุมชนอบอุ่นและคุณภาพการให้บริการของคลินิกชุมชนอบอุ่นอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง และ (4) ให้มีการกําาหนดโทษทางปกครองและโทษทางอาญาด้วยการนําความผิดอาญาเกี่ยวกับการเบิกจ่ายเกินจริงของโรงพยาบาล เครือข่ายและคลินิกชุมชนอบอุ่นมาบัญญัติไว้ในมาตรา 54 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545